Letërsi Kombëtare: ABSTRAKCIONI I FJALËVE TË PA THËNA

ABSTRAKCIONI I FJALËVE TË PA THËNA

 

Autor:Brahim Ibish AVDYLI

TRAJEKTORJA E ENERGJIVE

Fillojnë nga 11 marsi

nuk e di në cilin vit,

 

e gjurmët e dritës na përcjellin,

 

forca më të mëdha na përfshijnë

prej kosmosit

u ruhemi atyre që na godasin

e na plandosin përdhé

me zhdarravitjet në çdo drejtim,

 

nëpër hapësirë

i ruajmë trajektoret e padukshme

të mos vinë kur nuk e dijmë,

 

jemi qenie në formë të njeriut

me ndjenja në çdo lëvizje

themi se po i bëjmë hapat tonë

e për galaktikën janë shumë të vogla,

 

për shembull

hapi ynë i njëmbëdhjetë marsit

është një pikë e veçantë,

 

të zonuar kemi qenë nga të zezat

e hapi ynë është një grimcë në univers…

 

Tani, nuk e di se ku jemi

në hapësirën e pamatur

as ku kemi qenë e as ku do të shkojmë,

 

dikur, shkarkohet energjia e jonë

e pastaj

dalim përtej botës!…

 

(Ristorante Pizzeria Seeterasse,

D-Kahl am Mein, 11 mars 2017.)

 

ZOGU QË PRORE DIGJET

 

Fluturon nëpër kohëra

shekujt i parakalon

 

flakë që digjet e nuk shterron

plot me dritë

 

me dhembjen e kalljeve të veta

sikur është mësuar

 

ku ndalet e pushon

flakën e merr me vete

pa lënë gjurmë

 

vetëtimë pa zë

të tmerron kur e sheh

qenie e gjallë shkrepëtin nëpër këngë

e shkrumin e fjalëve të veta

e derdhë prore

nëpër valavitje

 

cili mundet nëpër kalljet e flakta

të oshëtinë nëpër këngë

 

në vend se të qajë

duron prushin e dhembjeve të veta…

 

A jam unë feniksi i quditshëm

e pyes veten nëpër dallgë,

 

kur ndalet pushi i kalljeve

është koha e hirit të fjalëve…

 

(Fushë-Kosovë, 31.08.2017)

 

A QANË PIRRO BURRI DHE UNË

 

A qanë Pirro Burri

nëpër shekujt e largët

apo pandarë lotoj, deri në mbrëmje-

 

unë dhe ai u biem kryq e tërthor

tokave të shenjta iliro-pellazge…

 

Hyp mbi shpatën e tij

nëpër tehun të viteve

lak e gjak më rrjedhin pa pushim

pa aspak zë,

 

jemi më të fortë se graniti

më të mprehtë se era

më të butë se ajri

 

e zemra jonë

shtrydhet nëpër këngë plotë vaj

kënga është lot, por nuk dëgjohet-

 

lart në qiel ndëgjohet tupani magjik.

 

I pyes shekujt

a bashkohet toka jonë

 

kur dhe gjurmët na i pështjellojnë!…

 

(Fushë-Kosovë, 10.09.2017)

 

ANTIRRUGËT E BEBZAVE

 

1.

Me dhembje të valë

nëpër qenie

u dalldis gushti nga temperatura

 

gjatë tërë rrugëdijes

sëmundjen time e bartja me vete

hapësirave të fluturimit.

 

2.

Nuk e di a kam mbetur gjallë

nëpër vjedhjen e kohës së lashtë

 

majtas e djathtas

fishkëllonin jeremitë[1]

 

nëpër Malet Dinarike

sa nuk më mbylleshin sytë

 

si hije e befasishme ia behu Nikolla Teslla

 

nën qerpikët e dhembjes

e me mustaqet e këndshme

në eter më buzëqeshte

 

si me dorë

jeremitë e paravdekjes

mi largoi.

 

3.

Në karrikën e viteve

e kishte bërë vendin e padukshëm

arbërisht pikonte

zemra e tij

në të gjitha kohët

 

edhe pse jeremitë

sllavisht donin t`a përpijnë

bashkë me jetën time të çakërdisur,

 

kamxhikët e energjisë së tij

nëpër vapë i goditen

dhe ikën me ulurime

përtej kodrave të dijes…

 

4.

Tani e shoh

plafin e kuqrremtë të mbremjes

të na mbulojë

nëpër trishtimin e papritur

 

ato ikën prej Nikolla Tesllës

nëpër poret e rrymës,

 

ç`mu desh të mbyll sytë

për dy sekunda

e t`më hidhen papritmas

jeremitë!…

 

5.

Atëherë

jam ndalur pranë plakatit

me zemrën që do të plaste,

 

e shikoj plot adhurim

dhe prore leximet i kujtoj,

 

syë e tij thonë

se koha e ka vjedhur,

 

çuditërisht

secili dëshironte

t`a ngreh nga vetja!…

 

6.

Ah, t`a kisha përqafuar

sikur vëllain tim

 

deri sa po zhytesha

vdekjeve të fjalëve

nën ethet e kësaj mbrëmje

me bebëzat e kredhura nëpër gjysmë errësirë,

 

po të mos ishe ti, vëlla i shtrenjtë

do t`më merrnin përplasjet e lëvizjes

frymën e fundit

 

e nuk e di a do të kishin mbetur

copat e antirrugëve

 

në bebëzat e ngrira!…

 

SI S’TË NJOHA KOSTANCË[2]

 

1.

Qindra herë vi dhe shkoj prej teje

të gjëj fillet e tua nëpër shqiponjën e hershme

 

shpeshherë të shikoj e luaj me veten time

duke numruar çuditë që kalojnë pranë meje-

 

i mas vitet e mia që rodhën nëpër heshtjen pa gojë!…

 

2.

A mos ka ndonjë bukuri të rrallë e të veçantë

që zë vendin e parë pranë Bodensee,

 

kjo vashë gjysmë e zhveshur

e mbanë kokën lartë

sillet rrotull

me demonët e ngrehura në të dy duart,

 

gjoksi i ngrehur e shpërthen hapësirën!…

 

3.

Unë nuk e njoh asnjë njeri në truallin tënd

sa herë m’u kanë lodhur këmbët nëpër ty

duke kërkuar varrezat ilire deri në Kreuzlingen-

 

prore ndalem te muri i „spätrömisches Kastel“[3]

më duket se jam rreth treqind vjet pas Krishtit

 

e shoh veten së bashku me romakët

edhe pse ilirët ishin në kokë të tyre,

 

atëherë, nuk e mbaj mend se ka qenë këtu

                                        restoranti „De Medici“

por kishën katolike

me kokat e shqiponjave

që zënë gjarpinj në Münster-

 

jam një ilirian i hershëm në Kostancë!…

 

4.

Prap dëgjoj fëmijë në Münsterplatz që qajnë

një sicilian të shkurtër e të përkulur

që prap nuk flet

por më shikon,

 

e as ti nuk më njeh dhe prore nuk ke fjalë!…

 

5.

Ç`më mbetet tjetër

pos të derdhë dhembjet e mia në liqenin tënd

do të më bëhen aq shumë

sa që mezi i sjellë

 

e njoh kalldrëmin tënd, zallin, gurët e dheun,

 

kaluan tridhjetë vjet pa këmbyer dy fjalë

me heshtjen tënde të dhimbshme

e memece!…

 

VALËMADHJA STINË E KËNGËS

 

1.

Sërish

kur erdha brenda teje

më pushtuan dhembjet

mbasi mbeta gjallë

nëpër stuhitë e jetës,

 

e kuptova se isha në ishullin e vetmuar

kur të gjitha këngët provoheshin

e zonoheshin…

 

2.

Bota magjike ishte

këngë e përzier

tingujsh e ngjyrash,

 

e nuk e di se nga cila anë

më mirrte malli i egër

më shtrëngonte ashtu padurueshëm

 

sado që më vinte

të shtrihesha e ta puthja tokën

edhe pse nuk puthej dheu

 

me etjen e pashuar

të një dashurie peng…

 

3.

E ndjeja fuqishëm

aromën e Alpeve tua

 

dikund fillonte pranvera

e kthehej

në ndonjë stinë tjetër,

 

për shembull

i shkunde flokët e gjata një pulëbardhë

e nuk mund të gjendeshin të gjitha lulet

që shndërrohen papritmas

në sheqerka Ricola…

 

4.

Kështu

fillon një reklamë

duke e ndërprerë

filmin e kujtimeve të mia

 

përsëritej vazhdimisht

në ndonjë stacion televisiv

 

e vetëdija ç`rregulohet

e nuk dihet

cila është reklamë

e cila realitet…

 

5.

Aspak nuk e kuptoja

në cilën kohë po luaja

me këngët e merzitura-

 

askush nuk i dëgjonte

askush nuk i këndonte!

 

6.

 

Më dukej si përsëritje

derisa njerëzia vraponte

nëpër diskoteka

 

përpinte marihuanën

apo drogën e përpunuar në pije…

 

Nganjëherë

në zemër

rrahjet i ndalonte

e frymëmarrjet,

 

vdekja shkon e vjen pa u diktuar

edhe nëpër autorrugët e shumta

që dalin përtej vetes

 

kur jeta trasformohet

në një trajtë tjetër…

 

7.

 

U bie trup e tërthor

rrugëve të këngëve

pa e ditur cila stinë

është mbi vargje

 

zgjohem dhe bie prapë mbi shtojë

kthesave të shqetësuara

apo një skute të mbyllur

 

e përpiqem që të shënoj

përherë një këngë

 

me notat e dhembjes së pamatur.

 

8.

 

Ashtu duken

qenie e këngëve plot shkumbëtirë

përplasen nëpër gurë fjalësh

 

shpresoj se do të vinë

një ditë mjellmat

e të kërkojnë një jetë të pakryer,

 

ndoshta zgjohem

nëpër një këngë plotë dhembje

 

jam hije

e cila vështirë dëgjohet

apo fare nuk përsëritet..

 

9.

Në fund, as nuk e di

si do ta quaj këtë këngë,

 

e dua këtë tokë strofullimash

këtë dhé shumë llojesh

kodrinave indiferente

apo malet e larta me dëborë

 

kudo e ndjejë jehonën

nëpër Alpet e ëndërrave-

 

jam gjallë apo në botën tjetër…

 

10.

Unë mendoj

se prap do të ndëgjohet

valëmadhja stinë e këngëve,

 

 

ujë që gurgullon

në pafundësi,

a është në tokë

apo në ndonjë planet

 

alie apo njeri jam

një hije pa trajtë…

 

11.

Ndoshta

prapë i këkoj

librat e lëna gjysmë

gjatë largimit

nga jeta e përkohshme,

 

vaj e kënga

e stinës valëmadhe

prore oshëtijnë!…

 

(Zvicër, Rapperswil,

22.11.2014)

 

DAL NGA VETVETJA

 

Dal nga vetvetja

nga gjeneza e lashtë e të qenurit njeri

i lodhur nga fjalët

e kësaj që mund të quhet jetë.

 

Të freskët e kam të qenurit Ukë

nga cungu i cungave të lindjes

nëpër një pip të frymëmarrjes

për të mbetur gjallë…

 

Uka ishte Ukë i urtë i bjeshkëve tona

e fluturonte nëpër galaktika

për të qetësuar dhembjen e pamatur,

 

e nuk di pse genet na i kishin qartur

sikur të hanin njëri-tjetrin

ikjeve nëpër botë-

 

përpiqem që t`a gjëjmë

një shëmbëlltyrë të shembujve

duke folur me sekula

apo një gjuhë të paarritshme

duke këkuar kot të bukurën

edhe nëpër fjalë…

 

Tani

jashtë jemi përtej këngës

me vetminë që na përcjell si hije

nëpër trajektoren e dhembjes,

 

qajmë apo e themi një këngë nëpër vargje…

 

E bukura, a duket dikund

a duket vërtetë bukuria,

 

paskemi dalur krejtësisht nga vetvetja!…

 

PËRPLASJA E DHEMBJES

 

Shpirti i ri

në trupin e vjetër

më qanë, rënkon e gjëmon

 

zogjëve të malit nuk mund t`u ngjaj

pamundësia është bërë

dallgë me erën

 

e derdhja lotët e mallit

si vrushkuj…

 

A është kjo zemra që lëgon

midis dy maleve të mëdha të kohës,

 

qyteti i shfrimit po i përjeton

suferinat e dhembjes

 

vetëm unë i sillem rrotull

nëpër dëborën e fluskat e ndjenjave!…

 

Athua, tensioni i lartë

shkaktoi tragji-dramën nëpër rrugë

 

tani, nuk kam as fjalë

për aktin e fundit

 

derisa liqeni përplaset brigjeve!…

 

(Rapperswil,

10.02.2016.)

 

ATDHEU I ËNDËRRAVE

 

Atdheu i ëndërrave

sikur është zhdukur

 

e më është kthyer

për një riatdhesim

Zvicra Konfederale

në visionet e mia…

 

Gjatë e kam menduar

me prushim e ndjenjave

të gatuara në shpirt,

 

e liria është shpërbërë

ngarend përherë e më larg

viseve të pa kthim!…

 

Ndonjëherë mundohem

thellë të marr frymë-

 

tashmë buka hahet

aq sa më mjaftojnë të hollat

me pesionin invalidor,

 

andaj

përpiqem të të përqafoj

si një tjetër qenie

Zvicra ime,

 

me pamjen tënde

imagjinare!…

(Rapperswil, 6 qershor 2014)

 

KOZMOPOLITIKA

 

1.

Lumejt e çmendur

kanë dalur nga shtrati

 

sikur duan të marrin Zvicrën.

 

Kur zbret prej qiellit

pallin lopët në një altoparlant

qumësht, djath e kafe

i ke në çdo kohë

 

të zbret pak tensioni

e ngritet në lartësi-

 

fluturon pa pushim nëpër hapësirë!…

 

2.

Po të mos qe

kozmopolitika

a do t`a mbanëte toka,

 

kur futësh në Zvicër

ajri të kthjellon

demokracia direkte ndikon,

 

në parajsë shkon

apo ecë nëpër kthesa

e rastësisht të pret ndonjë befasi,

 

e mbanë fort

zemrën tënde

që të mos dalë prej kraharorit!…

 

3.

Ëndërr e zgjëndërr

përplasen nëpër brigje

bashkë me reshjet e forta të dhembjes,

 

koofederalizmi

është faqja e tretë

kryqi i bardhë

shpërndanë dashurinë e Zotit

 

e të lënë të qetë

absudin të buzëqeshë

 

me shijen e një këngë që s`ka fund!…

 

4.

Jam në atdheun e dytë

kënga është tjetër

 

nuk e di a jetoj

apo kam vdekur nëpër vargje!…

 

[1] Jeremitë janë zana që të ngrehin në përmbytje kur i mbyll sytë në komukacion.

[2] Qyteti pitoresk, romantik dhe i mrekullushëm i Konstanses është ndërtuar me urdhër të Perandorit Iliro-Bizantinë, djalit të dytë të Kostandinit të Madh (që ishte themelues i perandorisë Bizantine, me 11 maj 330, pas Krishtit), Konstanci i II (Flavius Julius Constandinius), i cili e mori pushtetin dhe e ndau pas vdekjes së babait, me 337: vëllanë e tij më të madh, Konstandinin e II, e la të qeverisë Britaninë, Gjermaninë Inferiore, Galinë dhe Spanjën, ndërsa vëllaun e tij më të vogël, Kostancin, e la të qeverisë Italinë, Afrikën dhe disa provinca të Ilirisë. Vetë u emërua si perandor i Perandorisë Bizantine të Lindjes, me Kostantinopojën. Selia e Konstandinit të II ka qenë në Trier të Gjermanise…

[3] Kështjella e vonë romake

Shperndaje ne
Updated: 22 Shtator, 2017 — 06:04

The Author

Brahim Avdyli

DISA SHËNIME BIOGRAFIKE PËR AUTORIN DHE VEPRAT Brahim Ibish Avdyli është i lindur më 5.9.1960, në fshatin Morinë, Komuna e Gjakovës, Republika e Kosovës dhe i takon plejadës së shkrimtarëve të fundviteve shtatëdhjetë dhe të fillimviteve tetëdhjetë të shekullit të kaluar (XX). Që në vitet e hershme të rinisë u dha pas dy prirjeve: pas artit të fjalës dhe pas lëvizjes konspirative për lirinë dhe bashkimin e kombit shqiptar. Ai merret paralelisht me shkrime shkencore, gazetar e publicist, krahas krijimtarisë letrare (prozë, poezi, dramë, etj.)... Katër klasat e para të shkollës fillore "Ganimete Terbeshi" i ka kryer në Morinë të Gjakovës dhe katër klasat e tjera, në fshatin Ponoshec, në kushte mjaft të rënda. Pastaj i ka vazhduar dy klasat e para të gjimnazit “Hajdar Dushi“ në Ponoshec dhe dy klasat e fundit, me rezultat të shkëlqyeshëm, në Gjakovë, duke udhëtuar këmbë apo duke banuar atje. Më 1979 është regjistruar si student me korrespondencë në Fakultetin Filologjik, të cilat i kreu në Degën e Letërsisë dhe të Gjuhës Shqipe. Pas fatkeqësisë shëndetësore, ka vazhduar t’i ndjekë studimet në Universitetin Ndërkombëtar të Strugës, në Fakultetin e Shkencave Politike - Marrëdhënie Ndërkombëtare dhe Diplomaci, të cilat i ka kryer, me qëllim të përmirësimit. Aty ka vazhduar me studimet e pas diplomës dhe e ka mbrojtur temën e magjistraturës, në tetor të vitit 2010. Brahim Avdyli ka botuar shumë shkrime, artikuj, analiza dhe akte të tjera politiko-organizative, ndërsa gjatë viteve 1990-1995 e ka redaktuar e udhëhequr revistën gjithëshqiptare „Qëndresa“ në Zvicër, e cila është botuar me vështirësi jashtëzakonisht të mëdha financiare e politike... Deri më sot e kanë parë dritën e botimit këto vepra: -"Në hijen e Alpeve", poezi, Rilindja, Prishtinë, 1983; -"Buka e kuqe", poemë, Atdheu, Cyrih, 1990; -"Kur zgjohet Dodona", poezi, Rilindja, Prishtinë, 1992; -"Pasqyrë e përgjakur", poezi, Marin Barleti, Tiranë, 1994; -"Klithje nga fundi i ferrit", poezi, Onufri, Tiranë, 1997; -"Gjuha e dheut tim", poezi, Albin, Tiranë, 1999; -"Klithje nga fundi i ferrit", botim i dytë, Jeta e Re, Prishtinë, 2000; -"Baraspesha e humbur", poezi, Qëndresa, Gjakovë, 2003; -"Vragat e një kohe", prozë, Faik Konica, Prishtinë, 2005; -"Lëvozhga e vdekjes", prozë, Faik Konica, Prishtinë, 2007; -"Stelele Veşniciei /Yjet e Përjetësisë", Poezie albaneză, din Kosova, BKSH të Rumanisë, Bukuresht, 2008; -"Zogu i këngës", poezi të zgjedhura, SHB “Pjetër Bogdani”, Has, 2009; -"Mërgata shqiptare e Zvicrës dhe roli i saj", politikë e publicistikë, Brezi `81, Prishtinë, 2011; -"Qielli i paprekur", poezi, Brezi `81, Prishtinë 2012; -"Vetëvrasja e një poeti", dramë e kthyer nga romani me një titull tjetër, Shoqata e Intelektualëve "JAKOVA", Gjakovë, 2013; -"Shtegtimi i lirisë", poezi, Faik Konica, Prishtinë 2014; -"Torzo e shpirtit tim/Der Torso meiner Seele", zgjedhje e poezive në shqip e gjermanisht, Amanda Edit Verlag, 2015; “Arena e dhembjeve”, poezi, Botimet Meshari, Prishtinë 2017. “Sondazhe për Kosovën dhe kufirin e saj”, vepër analitike e publicistike, Lena Grafik, Prishtinë 2019. Tani, pritet të botohet vepra “Die Verrückten Pferde”, me lektur nga zvicranja Laura Shämerli dhe redaktori Dr. Naim Kryeziu, Magic Verlag, Basel 2019... Janë të shumta veprat e ndryshme, të cilat janë botuara nga fushat e letërsisë, publicistika e antologjitë, shqiptare e ndërkombëtare, apo ato që e kanë brenda faqeve të veta, me punime apo me fotografi. Ato, nuk i numrojmë... Mjaft shkrime e vepra të pabotuara i janë marrë nga policia sekrete serbe apo nga policia shqiptare dhe janë zhdukur, pa gjurmë... Poezia e tij kryesisht është përkthyer në gjuhët italisht, gjermanisht, rumanisht dhe pak më pak në anglisht. Brahim Ibish Avdyli është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës (LSHK); i Autoreve dhe Autorëve të Zvicrës (AdS); dhe i disa organizatave të tjera. Këto poezi lirike janë nga libri më i ri i poezisë së tij lirike...

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.