Fotoja e fundit e Isa Boletinit me publicistin austriak njëherësh edhe mikut më të madh të shqiptarëve Leo Freundlich e bërë gjatë janarit të vitit 1916
Shkruan : Brilant Gashi
Më 15 janar 1864 lindi një frymë e re në gurët e Boletinit , në gurët e Mitrovicës , lindi një plis më shumë i cili kishte ardhur në këtë jetë për çlirimin e trojeve shqiptare nga okupatori otoman . Lindi i madhi Isa Boletini i cili nuk tradhëtoi kurrë aspiratat kombëtare .
Vetëm në moshën 17 vjeçare mori pjesë si luftëtar i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në betejën e Slivovës më 22 prill 1881 . Nuk i dhimbsej jeta për këtë vatan të larë me gjakë të trimave që kishin dhënë jetën e tyre për Shqipërinë e pavarur , për Shqipërinë etnike .
“Gurët e Boletinit janë më të mira se sa sarajet e Stambollit” – thoshte Isa Boletini , heroi ynë shqiptar .
Disa edhe ndoshta nuk i’a dijnë vlerën e tij por shumica e shqiptarëve sigurisht që i’a dinë vlerën e këtij heroi që bëri ç’mos për t’i bashkuar tokat shqiptare në një shtet të vetëm .
Para një viti eshtrat e tij tani prehen në vendlindjen e tij në Boletin pasi që për vjet te tera keto eshtra ishin në Vlorë por kishte ardhur çasti që të prehen në vendin ku ka lerë dhe është rritur . Ishte njëri ndër promotorët më të mëdhenj për pavarsinë e Shqipërisë dhe roli i tij në shpalljen e kësaj pavarsie ishte shumë i madh .
Po qarkullon dhe një rrëfim i padëgjuar për Isa Boletinin se si i rahatonte dajak kundërshtarët e vet të pavarsisë dhe i’u tregonte vendin atyre kundërshtarëve , në vijim e keni një fragment të shkëputur nga tregimi i padëgjuar për trimin tonë nga libri i Fetah Bahirit për rolin e Isa Boletinit për shpalljen e pavarsisë :
“Ata që ishin grumbulluar këndej e që kundërshtonin nuk i ndalnin brohoritjet dhe kundërshtimet . E kam dëgjuar me veshtë mi Isa Boletinin kur e pyeti Ismail Qemalin : ‘Po çka janë këta ? Çka po donë këta , more? …’. Ismail Qemali dhe tre – katër delegatë të tjerë që ndodheshin më afër tij i folën Isait me zë të ulët , gjë që unë nuk munda të dëgjoja se çka i thanë . Por e kam dëgjuar Isain kur me pak fjalë u është drejtuar kosovarëve që e shoqëronin : ‘Burra ! Rahatoni këta këndej , veç mos i dëmtoni’ .”
“Kjo ‘mos i dëmtoni’ më vonë u pa se kishte domethënien ‘mos i vritni’. Kosovarët filluan zbatimin e urdhrit .”
Ky rrëfim i artë besoj që është një fakt i madh se Isa Boletini ishte gati të jepte çdo gjë vetëm të shpallej pavarsia e Shqipërisë , e mëmës Shqypni që boll më kishte qëndruar nën pushtime të ndryshme dhe e katandisur .
Gjatë kohës kur ishte në Londër për Konferencën e Londrës të vitit 1913 ai thoshte kështu : “Unë nuk kam ardhur këtu vetëm për Mitrovicën time por kam ardhur që t’i bashkoj të gjitha trojet shqiptare në një shtet” . “Unë jam mirë kur asht mirë Shqypnia” – thoshte baca Isë .
Menjëherë pas ndarjes së kufijve të shtetit shqiptar më 1913 , rrugët e Ismail Qemalit dhe Isa Boletinit u ndanë siç u nda edhe Kosova nga Shqipëria dhe nuk u panë më deri në ditën kur baca Isë u vra në pabesi në Podgoricë nga agjentët malazezë .
“Mbrenda pak minutave tragjedia mbaroi . U vra Isa vetë i tetë :
1. Isa Boletini , vjeç 51 .
2. Halili , i biri , vjeç 24 .
3. Seidi , i biri , vjeç 18 , student në Vjenë .
4. Jonuzi , nipi , vjeç 26 .
5. Halili , nipi , vjeç 24 .
6. Hajdar Selim Radisheva , kunat i axhës dhe dhandërr , vjeç 30 .
7. Idris Bislimi , nipi i Hajdarit , vjeç 18 .
8. Misin Niman Bala nga Isniqi , kushëri , vjeç 26 .” – marrë nga kujtimet e Tafil Boletinit .
