Shkruan : Brilant Gashi
Turqit në njërën anë , Grekët në anën tjetër dhe që të dyja këto shtete bënin plane shoviniste , që t’i përçanin dhe pastaj t’i asimilonin më lehtë shqiptarët . Nuk kishin aspak mëshirë për ne , nuk na e lejonin asnjë të drejtë njerëzore dhe mbi të gjitha , nuk na e lejonin , që të mësonim gjuhën e mëmës sonë .
Nëse një popull humb gjuhën , kulturën , doket dhe zakonet e tija , ky popull me plot gojë është duke shkuar drejt shkatërrimit . Në të kaluarën , na shtynin që të harrojmë gjuhën amtare dhe nëse nuk i bindemi atyre atëherë edhe ata na vrisnin , në shumë mënyra e deri tek tortura ç’njerëzore .
Rilindasit në shekullin XX gjithë jetën e tyre e jepnin vetëm , që gjuha shqipe të pranohet nga të gjithë . Ndër ta , ishte edhe atdhetari ynë Petro Luarasi , i cili lindi më 22 prill të vitit 1865 në Luaras të Kolonjës dhe ishte biri i Nini Petro Kostallarit . Petro Luarasi ishte mësuesi i vetëm i popullit shqiptar dhe kontributi , që ka dhënë ky dëshmor i kombit për popullin tonë , nuk duhet të harrohet kurrë nga asnjë bir shqiptari që jeton në trojet etnike shqiptare e sidomos ata shqiptar , të cilët jetojnë në Shqipërinë e Jugut .
Nëna Shqipëri nuk do të lind kurrë më një Petro Luaras të dytë , sepse ai i pari ka lindur në momentin e duhur , kur Shqipëria ishte e pushtuar nga hordhitë greko-turke . Petron donin t’a vrisnin sepse armiqëve i dhimbte e vërteta , që Luarasi e shpaloste para popullit shqiptar .
Qëllimi i Luarasit ishte që t’i mësonte gjuhën shqipe të gjithë të rinjëve dhe fëmijëve . Misioni i Petros ishte që të punonte si mësues në fshatrat e Kolonjës dhe u mësonte fëmijëve fshehurazi gjuhën e bukur shqipe dhe gjithashtu përgaditi një grup shokësh si mësues . Më vonë , më 1882 ky pishtar i gjuhës , hapi Shkollën e Parë Shqipe në fshatin Bezhan të Kolonjës , kurse më 1887 hapi Shkollën Shqipe në Ersekë .
Petro Nini Luarasi ishte mësues në Mësonjëtoren e Korçës dhe më vonë , dha mësim edhe në shkollën e atdhetarit tonë Papa Kristo Negovani .
“Më 1887 , në Shqipëri kishte tre mijë shkolla , prej të cilave një mijë e dyqind shkolla publike osmane , po aq edhe greke , treqind shkolla bullgare , serbe dhe vllahe , shkollë shqipe vetëm një , me drejtor , Pandeli Sotirin .” – shkruante i madhi Kadare
Kjo e shtynte Luarasin , që të hapte shkolla shqipe dhe t’i mësonte të tjerëve gjuhën shqipe sepse pikërisht vetëm gjuha shqipe flijohej në Perandorinë Osmane .
Gjuha e një kombi është çelësi për të arritur gjithçka sepse pa gjuhë nuk mund të ketë Komb .
Petro Nini Luarasi ishte delegat në Kongresin e Manastirit (1908) . Ai padyshim duhet të merrte pjesë në këtë kongres historik për të krijuar alfabetin e shenjtë të gjuhës shqipe . Për veprimtarinë e tij kombëtare , u përndjek nga xhonturqit dhe Patrikana e Stambollit . Vdiq i helmuar prej tyre në ditën e zezë të 17 gushtit 1911 ! Fatkeqësisht nuk arriti t’a shihte Shqipërinë e lirë dhe shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë .
Unë nuk mund të shkruaj libra siç shkruante Petroja . “Mallkimi i shkronjave shqipe dhe ç’përfolja e shqiptarit” , ishte ajo vepër , që i duhej Shqipërisë së atij shekulli . Arsyeja ishte se shqiptarët duhet t’i hapnin sytë dhe të fillonin , që të ndërgjegjësoheshin dhe se si grekët po mallkonin shkronjat shqipe . Ata po na ndalonin gjuhën e bukur shqipe dhe po e mallkonin atë me lloj-lloj propagandash .
17 gushtu 1911 ishte një dhimbje më shumë për popullin sepse vdiq një mësues i popullit shqiptar dhe një veprimtar i palodhur i çështjes kombëtare .
“Vritmëni , por mblidhmani gjakun , që të mund të shkruajnë nipërit dhe mbesat në gjuhën shqipe .” – e thoshte Petro Nini ynë .
I gjithë Luarasi ishte në vaj të madh sepse kombit shqiptar i humbi edhe një dritë tjetër e dijes dhe vrasja e tij e dëshmoi përsëri armiqësinë e fqinjëve dhe urrejtjen ndaj popullit shqiptar .
Kemi rënkuar për 5 shekuj të plotë dhe ende na shkaktojnë plagë të rënda , që jeni duke i vuajtur çdo ditë e më shumë .
