Nga: Msc.Lulëzim CUKA
I kalojmë sytë rreth një boshllëku si pikë refernce dhe sjell ngadalë ngacmimin dhe trazimin e dëshirave, mendimeve, ambicjeve, ç’thurrrjes së ëndrrave.
…klithmat drithëruese sillen si akrepat e orës duke na treguar qe koha po kalon në kthetrat gërvishtëse të varfëris.Nuk mund te mbyllja sytë rreth nje realiteti te jetës së përditshme që dita-ditës bëhet më e frikshme,si një vrasës i pamëshirshëm që vret nga plumbat e heshtjes,duke u kthyer në nje uragan që përpin gjithcka qe prek dhe kapercen edhe numrin e viktimave të vrarë në dy luftrat më të mëdha botërore.
Një fjalë e vogël në formimin e saj,por në vetvete po trondit çdo skaj të Botës.
Varfëria është përkufizuar si “gjendje e njerzëve të cilët ju mungojnë mjetet për plotësimin e nevojave elementare”.Definicioni I varfërisë nuk është statik, ai sa vjen e zgjerohet për shkak të shtimit të kërkesave të jetës e të pa mjaftushmërisë së mjeteve material për jetesë.
…dallimet në definitimin e saj vijnë nga pikpamje të ndryshme, interesit dhe ideologjitë e ndryshme që ekzistojne mes pushtetarëvë të ndryshme duke na e paraqitur atë si inekzistente. Secili e sqaron “fenomenin” në pajtushmerinë e politikës dhe interesave të veta, pa marrë parasyshë se a përputhet definicioni me domethënjen e saktë të këtij fenomeni, apo mbetet diçka e thjeshtë duke e anashkaluar atë.
Pyesim veten pse jeta tregohet kaq e padrejtë duke ditur që ne e kemi vetë në dorë atë? Duhet t’u themi mjaft urrejtjeve dhe padrejtësive, që të jetojmë të qetë e të lumtur. Fëmijët e vegjël janë kaq të pafajshëm e të padjallëzuar. Dhe ata kanë të drejtë të rriten në petkun e mirësisë, të jenë të qeshur gjithnjë. Por jeta, mjedisi që i rrethon ua ka mohuar, sepse po rriten dhe edukohen mes vështirësive që ka kapluar vëndin e tyre. Sa e bukur është bota kur e sheh atë në sytë e tyre.Është një e vërtetë e hidhur që vendi po shkon drejt një denigrimi duke u zhytur në kaos. Për shumë arsye si pasojë e formimit të kushteve negative si prapambetja ekonomike, ndarjet politike dhe sociale si dhe degjenerimi kulturorë.Një I tillë mjerim na ka kapluar, saqë shpesh habitemi se si nuk u ngop kurrë ky fati ynë duke na bërë të vuajm kaq shumë ndëshkime….
.
.
Varfëria sfida e shoqërisë
Lufta kundër varfërisë është ndoshta sfida më kryesore që shoqëria do të përballojë në të ardhmen gjatë shekullit të XXI. Jeta me të gjithë vlerat dhe arritjet e sajës duhet përjetuar nga të gjithë popujt në gjithë dimensionet e sajë.Varfëria si një e keqe e njerëzimit duam apo nuk duam ne, ajo shoqërohet me një sërë pasojash, pasoja te cilat e bëjnë më të degraduar shoqërine në Shqiperi. Duke nxitur kështu një sërë fenomenesh te tilla si: humbjen e jetëve njerezore, aplikimi i punës tek femijet adoleshent, pamundësi arsimimi, abuzim seksual me femijet, grabitjet, vrasjet, protusticioni, një pasojë tjetër ndoshta jo e drejtperdrejt është edhe emigracioni.
Po ndalemi te analizojme shkurtimisht disa prej tyre:Një ndër drejtimet më të shëmtuar të shprehjes së varfërisë në kohët e sotme është punësimi i fëmijëve por jo vetëm kaq, ajo që është më e keqja është edhe shfrytëzimi i tyre për punë të rënda për abuzime seksuale. Pra siç shihet fëmijët janë shumë të kërcënuar nga rreziqet që sjell varfëria.
Edhe problemi I papunësisë, një problem I pandashëm I shoqërisë nga antikiteti deri në kohët e sotme. Kërkesa punë për të gjithë, e drejta e punës e sanksionuar në të gjitha kushtet e kohërave moderne dhe në konventat evropiane dhe ndërkombëtare. E vetmja alternativë që është dhënë në vendet është akordimi I fondeve të veçanta për të ndihmuar të papunët dhe për të mbajtur papunësinë në kofiçente rigorozisht të përcaktuara.
Natyrisht që kur flitet për varfëri meret më shumë parasysh ushqimi I pa mjaftueshëm por, në plan më të gjërë ajo bashkë me kequshqimin nënkupton kushtet e jetës, pasigurinë e jetës, margjinalizmin mungesën e liris së zgjedhjes etj.
Varfëria, definohet si një gjendje e vështirë ekonomike, e cila vjen si rezultat i mungesës se nevojave bazë te jetesës. Sigurisht, qe fjalën “varfëri” secili prej nesh e interpreton me mënyrën e vet. Ne fund te fundit, jo të gjithë kemi te njëjtat nevoja. Për disa varfëria konsiderohet pamundësia për të blerë një kafshatë bukë, ndërsa për ca te tjerë mosarritja e blerjes së një “makine”.
Ashtu sikurse mësojmë nga vijm, jemi te interesuar të dim ku do shkojm.
Brezat që jetojnë të tashmen janë të frikësuar nga “enigmat që përmban e ardhmja”, janë të interesuar si do jetë puna, si do jetë shoqëria, si do të ndërtohet organizimi politik.
Koha kërkon që të përpunohen teoritë dhe praktikat e zhvillimit.
Brezat që jetojnë të tashmen janë të frikësuar nga “enigmat që përmban e ardhmja”, janë të interesuar si do jetë puna, si do jetë shoqëria, si do të ndërtohet organizimi politik.
Koha kërkon që të përpunohen teoritë dhe praktikat e zhvillimit.
“Varfëria nuk mund të pakësohet duke u dhënë njerzëve, vetëm ndihme sociale, hapja e vendeve të reja pune do e pakësonin varfërin”. Shqiperia është transformuar në nje shtet social, ku përbërja me e madhe e popullsisë jeton me një ndihmë sociale qe në vetvete është shumë “qesharake”.
Realiteti I sotëm I shoqërisë është I tillë që vihet re një një hendek I thellë social midis shtresave të ndryshme brenda një populli, pabarazi e padrejtësi sociale, të cilat duhen të denoncohen dhe luftohen. Asgjë nuk ndryshon vetiu.Varfëria qoftë urbane apo rurale, duhet parë nga jashtë dhe nga brënda. Kjo do të thotë se shtresat e varfëra nuk duhen parë si turma njerzish që duhet të rrinë duarkryq e të presin vetëm ndihma, apo ca më keq të konsiderohen të paaftë për iniciativa prodhuese dhe si të tillë mund të bëjnë vetëm punë të rëndomta dhe të jetojnë në kufijt e mbijetesës, duke luftuar me armikun e përbetuar, njëzëri duke u shprehur: “Armikun nuk dua ta bëj mik”
Ndërtimi I ekonomisë së tregut nëpërmjet privatizimeve që po ndodh sot ne shtetin Shqiptar, do çojë në ditët në vazhdim me përballjen e fenomenëve të tilla si: papunsia masive, zvogëlimi apo minimizimi I të ardhurave familjare dhe varfëri për grupe të caktuar sociale.
Varfëria ekziston për shkak të mungesës së drejtësisë, barazisë,sigurisë njerzore dhe paqes.Varfëria,jo vetëm që kërcënon ekzistencën e një numri të madh njerzëve, por e shton nënshtrimin e tyre ndaj dhunës, keqtrajtimit dhe të pandikushmërisë sociale, politike dhe ekonomike.
“varfëria nënkupton mohim ndaj mundësive dhe zgjidhjeve themelore për zhvillim njerzorë, për të bërë jetë të shëndoshë, dhe kreative, për të gëzuar standarte dinjitoze për jetë liri, dinjitet, vetërespekt dhe respect për të tjerët.”
“varfëria nënkupton mohim ndaj mundësive dhe zgjidhjeve themelore për zhvillim njerzorë, për të bërë jetë të shëndoshë, dhe kreative, për të gëzuar standarte dinjitoze për jetë liri, dinjitet, vetërespekt dhe respect për të tjerët.”
Sot shumica e sociologëve janë të pajtimit se egzistojnë dy parime, përmes të cilave mund të indentifikohet niveli i varfërisë së një vendi:
1.Varfëri apsolute
2.Varfëri relative
2.Varfëri relative
Varfëria apsolute: nënkupton pamundësinë e mjetëve elementare siç janë; ushqimi i mjaftueshëm, strehimi, shërbimet shëndetësore, arsimimi. Varfëria perbën nje zinxhir dëshperimesh shpirtërore, por dhe një zinxhir perbuzjesh shoqërore. Te varfërit ne pergjithësi nuk i duan, nuk i respektojnë, i konsiderojnë te pakulturë dhe individë me një nivel shumë te ulët arsimor. Statistika më e njohur qe përdoret dhe nga Banka Boterore bën të ditur se te gjithë individët të cilët jetojnë me 1 (një) dollarë në ditë, i perkasin kësaj kategorie të ndjeshme ekonomiko-shoqërore.
Varfëria relative : nënkupton përceptimin e dallimëve midis dy grupeve kryesore për nga cilsia dhe kushtet e jetesës, në këte kategori bëjnë pjesë të gjithë individët, të ardhurat e të cilëve nuk i tejkalojnë gjysmën e shumës së pagës mesatare. Kushtet që pak a shumë i ofrojnë mundësinë e mbijetimit ekonomik, por jo edhe të një standarti premtues për të ardhmen.
Varfëria në shqipëri nuk është mbjellur nga të varfërit, por nga keqeverisja, (menaxhim i dobët i elitave politike), që me çdo kusht ushtron presion psikologjik, financiar e sidomos juridik për të ruajtur privilegje dhe për tu pasuruar në mënyrë të pandershme. Pra krimit të organizuar dhe korrupsionit.
Rritja ekonomike dhe zhvillimi I qëndrushëm konsiderohen si rruga kryesore për reduktimin dhe eliminimin e varfërisë.Natyrshëm mund të na lind pyetja: Çfarë duhet të bëjmë ne, çfarë duhet të bëjnë të tjerët, në mënyrë që t’i shmangemi kësaj rrjedhe ngjarjesh? Ato për të cilat kemi nevojë, janë ndryshimet rrënjësore, duke filluar që nga baza e shoqërisë.
Epika e urrejtjes që dëgjojmë gjatë gjith ditës dhe natës dhe që na trondisin, këto klithma ogurzeza, na ligështojnë zemrat dhe për më tepër, njerëz që presin me shprese qe dikush një ditë do trokas,dhe do ju hap përsëri rrugën për të ndërtuar një botë të re dhe të lumtur në të cilën vlerave njerzore u është dhënë rëndësia e duhur dhe janë të frytshme në konceptimin e synimeve dhe aspiratave njerzore.
