Aleksander Sirdani
Në historinë shqiptare ka shumë intelektualë dhe patriot të shquar , që ende nuk i dihet fati i tyre nëse janë ende gjallë apo jo . Ka njerëz shumë të rrallë që shkruajnë për heronjët , patriotët dhe intelektualët e rrallë që kanë bërë gjithçka për popullin shqiptar , dhe ndoshta edhe ia kanë arritur qëllimit .
Kam vendosur që të shkruaj për një prift katolik që ishte një patriot i madh dhe mirrej edhe me çështjen tonë kombëtare . Ehh more Aleksandër Sirdani , të vrau Kopliku ty , dhe ty Koplik , të raftë pika .
Aleksandër Sirdani , ndryshe thirrej edhe me emrin Leka lindi më 1892 në Bogë të Kelmendit . Ai ishte frat Jezuit , folklorist , etnograft e publicist .
Lindi Aleksandri dhe mëmës Shqypni iu shtua edhe një djalë tjetër të besimit të krishterë . Lindi Aleksandri dhe u gëzua përnjëherë Shqipëria edhe pse ishte nën çizmen e Perandorisë Osmane , që nuk gëzonte asnjë të drejtë . As të drejtën më të vogël .
I lindur në një familje malësore të njohur t’asaj krahine , Aleksandrit i vdiq e ëma , që e rriti me qumështit e saj kur ai i kishte 5 vjeç . I ati , Dakë Sirdani , mbetur i vejë e duke mos dashur që të martohej , iu përkushtua përsëri edukimit të dy fëmijëve të tij , Lekës dhe Marinit .
Daka , Marini dhe Aleksandri shprëngulen për në Guci ku kishte disa miq të afërm . Kjo familje mund të themi se jetonte në një varfëri ekstreme , dhe kjo e bëri Dakën që të kërkonte ndihmë nga hoxha i Gucisë .
Me të kuptuar që familja e tij , i përkiste besimit katolik , zbret në Shkodër dhe troket në institucionet katolike ku Leka pranohet në Kolegjin Saverian .
Gjithashtu Aleksandrit tonë Shqiptar i’u mundësua që të vijonte studimet në Austri , në Innsbuck .
Me të ardhur në Shqipëri , fillon meshën e parë më 24 prill 1916 dhe mëtej shërbeu si famullitar në Malci të madhe , Reç , Shkrel , Bogë etj .
Nëse do të ishte gjallë Aleksandër Sirdani do të bëja një intervistë me të ku do t’i bëja me mija pyetje që patjetër do të doja t’i dija dhe do të doja të isha kureshtar për ato përgjigje që do të më jepte Leka .
Do t’i bëja me të vërtet shumë pyetje për jetën e tij kombëtare dhe shumë gjëra të tjera se si është jeta të jesh një fetar apo predikues i fesë , të jesh në të njëjtën kohë edhe fetar por edhe kombëtar . Se si u përkushtua për mbledhjen e pasurisë shpirtërore kombëtare . Për mitet , legjendat , përrallat e fjalët e urta .
Bashkë me At Donat Kurtin dhe Dom Nikollë Gazullin , mblodhën një pasuri të madhe kombëtare , që do të ishte korpus i vërtet etnografik i popullit shqiptar . Më 1945 Dom Lekë Lirdani ishte ishte famullitar në Bogë .
Me datën 26 korrik 1948 Dom Lekë i mbushur me mllef për atë se çfar po ndodhte , por edhe me një besim të madh biblik , në meshën e së dielës , në bogën e tij , u tha besimtarëve : “Vëllazën e motra , nji re e zezë na ka mbulue , por mos u trembni , sepse edhe ajo do të kalojë e një re e bardhë do të vijë përsëri e na do të dalim përsëri në dritë si gurët e lumit mbas shiut kur dielli i shkelqen .”
Më 27 korrik të vitit 1948 , duke gjetë si pretekst fjalët e predkit të një ditë më parë , e zunë , e arrestuan dhe e tërhoqën Aleksandrin tonë . E tërhoqën mbas kalit prej Boge në Koplik , ku e vendosën në burgun famkeq të Koplikut dhe e gjakosën me torturat më çnjerëzore që bëheshin në atë kohë .
Koplik të raftë pika , që na e more Aleksandrin tonë .
Shkruan : Brilant Gashi
Brillant Gashi të përgëzoj për dashurinë që ke për kombin tonë dhe vullnetin për të punuar për te. Më shkruaj në këtë adresë, se mund të të ndihmoj me ndonjë material studimor. luftulla.peza@gmail.com