-Pushtimi nga perandoria osmane i tokave arbërore, përpjekja për të deformuar (si sot nga të turqizuarit), për të përmbysur gjithçka që u përkiste parardhësve tanë.
Ndjeshmëria,“lëkundja “ e traditave të ruajtura nërbreza, shekuj e shekuj me radhe….!
Pikërishtë në këtë kohë të trubullt, kur kemi parasysh dinamikën e kohës, përfatin ton të mirë, kemi sfiduesin,luftëarin,dijëtarin më të mirë të t‘gjitha kohërave- Gjergj Kastriotin, i cili përveç që u bëri ball të gjithave, nga të katër anët, ai (Gjergj) diti edhe të krijoj kushte për një jetë normale, në atë kohë në vendet tjera ishte krejtësisht e pamundshme, kur kemi parasyshë armikun me cilin kishte të bënte siç ishte perandoria osmane, e cila përgjakte gjithandej, kudo shkilte këmba e tij.
-Prandaj -Gjergj Kastrioti- la gjurmë të pashlyera në historinë tonë, dhe jo vetëm.
Veçorit e tija të panumërta, si strateg, diplomat, i dashur e i nderuar nga të gjithë, e në çdo kohë.
-Traditat“ , të ndryshme po derdheshin në ( mesjetë) tokat arbërore, përshirë edhe gjakmarrjen, dukuri e futur diçka nga perandoria bizantine, më pas e mirstudjuar,kompletuar si një armë mjaftë e frikshme dhe e fuqishme, nëpërmes dinakrisë, besa edhe me anë të servilizmit,të mirpaguarit nga perandoria osmane ( i fryenin kësaj dukurie jashtzakonisht shumë), e cila arriti ti përqante popujt, sidomos në Ballkan, në mënyrë që të kishte më lehtë pushtimin e tyre.
Dëmet ishin jashtzakonisht të shumta, ekonomia e vendit po binte, përshkak të mungesës së krahut të punës! Edhe rreshtimi i të rinjëve e i të moshuarve (të aftë për luftë), në radhët e ushtrisë po bëheshin një problematik, një shqetësim shumë i madh për vet prijësin e shtetit, Gjergj Kastriotin.
Në disa rrethe, ndikonin me fjal e edhe me të shkruar, se: „Gjaku shkon për fis“!
Kurse në anën tjetër Gjergji Kastrioti ishte kundër kësaj dukurie që po zinte vend në trevat tona, dhe shton: „Gjaku shkon për gisht“, që do të thotë se: Hakmarrja duhej të rëndonte mbi vrasësin dhe jo mbi farefisin e tij.
Për ta zhdukur këtë dukuri negative, dhe për të mos lënë fare hapsirë, duhet krijojm rrethana tjera, të mos merremi me të “. Gjithë shoqerinë, ishte rrënimi ekonomik i vendit, nga ekspeditat e vazhdueshme invazorëve osman. Pasi përfundonin ekspezitat osmane,pothuajse secila betejë, linte mbrapa gjithandej shkatrrime, duhej të fillonte gjithçka nga e para, rindrëtimi i shtëpive,mbjellja e pemve,zavendsoheshin ato që ishin djegur gjatë dyluftimit etj. Këto ishin prioritet pas çdo beteje për Gjergj Kastriotin dhe jo dukurit vëllavrasëse tradit këto të mbetura pas, nga armiqt.
Diku, dhe jo në pak raste, familjet i gëzoheshin…-lindi djalë (siç ndodh edhe sot), sepse ai do të ishte në gjendje të mirrte hak! Deri në këtë pik shkonte njeriu në (çuditrishtë edhe sot) mesjetë!
Kurse, kryezoti ynë Gjergji, i tronditur nga kjo dukuri përqarse dhe jo vetëm, ai (Gjergji) lëshoi një –urdhër: Kur të lindte djalë,prindërit e tij duhej të mbillnin njëzet rrënjë ullinj, të kujdesëshin për to derisa ai të martohej, përndryshe askush nuk duhej t’i jepte atij vajzë për nuse.
-Unë bëra përpjekje për të përshkruar një pjes të vogël të ngjarjeve të shumta,të njëpasnjëshme në kohën e Gjergj Kastriotit, por, me një domethënje shumë të madhe, për mua.
Përderisa, disa ende sot e kësaj dite, i k’naqet lindjës djal, për qëllime e interesa që do ti shërbente kujdo tjetër, por, jo prindërve,popullit e atdheut!
Kurse ata që kuptuan qëllimin e Atit të kombit, vazhdojn edhe sot të rritin në këtë frymë jo vetëm djemt por edhe vajzat.
Familjarët më nuk mendonin për asgjë tjetër, por si të rrisnin ullinj! Ullinjt në atë kohë ishin burimi kryesor i ekonomis së vendit. Përveç kësaj, shihnin djemt e tyre tek rriteshin pa komplekse, tek bëheshin burra, të zot për dasmë, për punë e luftë kundër armikut të pangopur,lakmuesve të tokave tona.
Kjo tradit, vazhdon edhe sot, kultivohet e ruhet me fanatizëm, e gjenë tek çdo familje atdhetare që në damarët e tyre ka gjak nga gjaku i Arbërit.
Pal
Islam Idrizi
18.03.2020 Ingolstadt.
