Letërsi Shqiptare: A mund ta gjëjmë thelbin e jetës

THIKAT E MLLEFIT

 

1.

 

Autor: Brahim (Ibish) Avdyli

Përherë godasin pas kurrizit…

 

Dhembjet e mia

e përkushtimin e dashurinë

prore i keqtrajtojnë,

 

i shpifin gjatë mendimet që nuk thuhen

skutave të errëta të prapësirës…

 

2.

Djalëzia është e panjohur

nëpër të gjitha hapësirat e këngës,

ku e di unë i mjeri ç`faj kam bërë

 

e etja e madhe e dashurisë

plagosur rrjedhë…

 

3.

Laj gjak pabesie kurdoherë

rrugëve të botës

 

askujt nuk i kam borgj

ndër frymimet e mia për të nesërmen

 

për ta ruajtur

pastërtinë boreane

të maleve!…

 

4.

Thikat e mllefit nuk i shoh

derisa vrapoj me laps e me letër

 

dhimbshëm më rredhjë

gjaku nëpër fjalë,

 

e sa e gjatë paska qenë

jeta e përkohshme,

 

bota e gjallë

me Zemër le të matë

pikllimet prej kënge!…

 

 

VARGU I PAKËPUTUR

1.

Nuk e di kush më la

në këtë gjendje-

shpresë a ka vetmia,

 

shpirtin ma bllokuan

në këtë trup të shkallmuar

 

t`a dërmoj jetën e vrarë

deri në fund

kjo nuk bënë,

 

e dënimit tërësisht i ngjaj…

 

2

As grua as vajzë

nuk gjenden pranë meje

 

gjysmën e dëshprimit

të ma vjedhin

 

e të mund të m`a ndezë

një qiri

në këtë gjamë të shpirtit…

 

3.

Papritur erdhi

komisionari i vdekjes

 

të shqyrtojë

se a mund të dal

edhe përtej kësaj tragjedie

 

apo të shoh pak dritë

në fund të jetës,

 

por, kështu më la

në vrushkullin e lotëve

pa frymë

gërmuq

e në traumë të përplasjes!…

 

4.

Nuk e di sa e kisha

gjasën e shpëtimit

 

erdhi mbi mua

mjeku i shpirtit,

 

më tha

brenda të mundshmes

t`a bëj jetën

vargje me lotë…

 

5.

Kështu,

kënga do të jehojë

edhe jashtë meje-

 

dita do të kthehet

në filimin e vargut.

 

6.

Tani, kush do t`a gjëjë

frymimin e ndaluar,

 

komisionari i vdekjes

iku ndër fjalë

 

e më la

në shoqërimin e vetmisë,

 

kur lotët pikojnë

vargë e varg

si të pakëputur…

 

 

FRYMËMARRJET E NDALUARA

1.

Jetoj kot

jashtë të gjitha gjërave të nevojshme-

 

fëmijët paskan dalur prej dorës së babait

jetojnë e përplasen të shkëputur,

 

me lot nëpër faqe i mati lëvizjet e tyre

me të hollat që nuk janë më shumë se fymëmarrja ime

 

një veturë të dhënë si dënim nga të njohurit

mezi ecën nëpër rrugë

sikur të sillet rreth botës, e mjera!…

 

Nëpër Itali zvarriten

e në Venedik ndalem për pak

në karrikën që para dy vjetësh e kisha shkruar poezinë

 

e dikush ma theu pa e ditur çelësin e veturës

i merr edhe të hollat e mbyllura në sirtar

megjithëse i kishte kontrolluar të gjitha çantat e ngarkuara,

 

dhe mi prishi dy minuta kohë të mendimeve të rastësishme

për të ikur përtej dhembjes së pafjalë…

 

2.

A e dini,

Italia është e ngarkuar përtej vjedhjes legale

derisa Gadishullit Apenin i bie i vetmuar-

 

jam i varfër në të holla e në ndijime shumë i pasur,

 

duhet të ruhesh

nga djalli me ngjyrë të pështjelluar

se pështjellohet jashtë dritës,

 

as kokën nuk e ke në vend gjatë tërë kohës

serpentet apo jevgjitët nuk kanë emër që të kuptohet

 

a janë gjarpër të ftohtë apo hijena të liga të gjakut

mbeten vjedhësa të pamëshirshëm,

 

Zoti i Madh paçtë mëshirë për nevojtarët

për ata që nisen në Besë të tij

 

dhe i ruajtë nga koha e vjedhur!

 

 

MILIONA STËRKALA TË PIKËLLIMIT[1]

-Me rastin e mbytjes së dhembshme

të Almir Aliut, nga dora kriminelle serbe…

 

Rrathët e vdekjes kanë plasur papritmas

është ngrirë nën dhé buzëqeshja trëndafillore,

nga fundi i nëntokave shpirtërore klith prore Almiri

dhembja e flaktë për Ardheun e kallë galaktikën

e na i shpërdanë në miliona stërkala të pikëllimit,

vdekja papriturazi e rrëmbeu në kulmin e gazit fëmijëror

në piramidën e kufomave shekullore të gjenocideve…

Edhe po ta mbulonte deti i shqetësuar tokën anë e përtej

nuk do të na shuante kurrë nga zemra mllefin e sertë,

janë të mbuluar armiqtë tanë me një plaf të shkyer

e krijesën tonë e lanë t`a hanë gjallesa të tmerrshme të dheut

atje ku i hodhën mija të mbytur ndër urrejtje

madje edhe foshnjat që sapo kanë ardhur në këtë botë,

sikur duan me çdo kusht të pamundësojnë rriten tonë…

MERYAMUN i themi Aleksadrit të Madh e nuk është sllav

shqip ka folur e shqip qanë e qesh me rritjen ILIRE

Almir Alia mezi pret të trondisë dheun e etërve të parë

deri te Kokina nëpër bjeshkët e larta të Kumanovës

ku Dielli, Qielli, Retë, lëvizja e Yjeve mateshin ilirisht…

Athua paska tretur o Zot i Madh buzëqeshja jetësore

a mos ka ikur shpirti i tij midis bjeshkëve të dhembjes

nuk e kam tepruar aspak të mbërrij bojliat e viteve

me fuqinë e vogël e kam ruajtur paqen e shenjtë amshore!…

 

Vonë kanë ardhur këtu sllavët me djallëzinë e Iblisit

serbët, serpentët, sorbët, shkja, e së bashku me ta bullgarët

le ta dinë se edhe gurët do t`u përgjigjen ilirisht e shqip

mos të vazhdojnë të gërmojnë jetën nën këmbët tona

Almirat këlthisin tmerrshëm në kokat e mbushura

mjaft më na i keni krasitur krahët e njomë të viteve,

 

buzëqeshja trëndafillore e Almirit është ngrirë në pezm

derisa të zhduket Iblisi[2] me hijen e tij të zezë!…

Iliri-Zvicër

03.07.2016

 

DHEMBJA E PA FUND

Si është e mundur

të kemi pak kohë

 

të fërkojmë dhembjet tona

e të përplasemi në fillim

me atë gur të tradhëtisë

që na pret

dy fjalë shqipe t`ia themi

njëri-tjetrit,

 

të ngritemi sërish

nga ajo peshë e madhe

e kohës sonë-gur

 

e ngadalë t`a rrotullojmë

me rëndësinë e mileniumeve.

 

Duhet të mos jepemi

jo kurrë

derisa te dalim mbi kodër!…

 

Sizif, i ziu Sizif,

sa do të vuajmë

me këtë gur?!…

 

Dhembja, a ka fund?!

 

PËRPLASJET NGA ARESI[3]

Në këtë kohë i kemi

tri përplasje me Aresin,

 

njëzetë e nënta është e fundit me të keqen

nëpër hajdutlëqet e pisave të Iblisit

 

edhe gjatë natës përpiqen të ma vjedhin qetësinë !…

 

Tani i bie prapa Zarës

ku shkolla e parë shqipe i vazhdon rrjedhat e fjalës,

e në anën tjetër është Putini

me kundërshtitë e prapta.

 

Duhet t`a lë prapa fatin e të jem në Kosovë

krahas kërcënimeve të vdekjes,

 

derisa e shkuaj poezinë

futen për derë të qenies plotë fëmijë

e i ndërrojmë disa fjalë të shqiponjës…

 

Kisha frigë

se ata i ruhen ariut të bardhë të Rusisë,

e pashë se dinin si fluturonin shqipet

deri te Krijuesi i Botës,

 

Dielli e kishte marrë tërë ditën

në krahët e tij jetëdhënëse,

 

prandaj, sa të duan le të pëlcasin vetëtimat

nëpër malet dinarike,

 

Putini le të përpiqet të mi vjedhë popujt për luftë

ai shpirtin e gjenisë nuk mund të ma vjedhë-

 

poezitë i kam të gatuara në qenien time,

 

jam ai që përplaset me Aresin

mbi ne ndodhet mileniumi i paqes me Diell

 

lum ai që ecë nëpër shkëlqimin e viteve!…

 

Autobahn, mbi Zadar të Kroacisë,

29.07.2016

 

OSHËTIMA E KËNGËS

Është zë i trishtueshëm

mjaft melankolik-

 

me vetminë e erërave

e stuhitë e dhembjes

në atë degë të pritjes…

 

Sa e gjërë hapësira

anë e përtej këngës

me atë tel të këputur

 

derisa nuk i shoh

me bebëzat e fjalëve

përtej mjegullave…

 

Kënga është bërë

zgjua bletësh

në të cilën

oshëtinë dhembja

 

nëpër tingujt e përhershëm…

 

MOTIVET QË NUK KAPEN

A janë mjegulla nëpër sy

a janë frymëmarrja e kohës sonë

a janë zonjat e blerta që dalldisen

apo hiçgjë që vetvritet…

 

A janë hije të befta këto motive

që të ndjekin pa i ndjerë pas kurrizit,

 

mendjen e ke të ikur në lartësi

derisa befas të prekin mbi supe…

 

Po të kthehesh realisht

si të ktheheshe t`a përqafosh

të Bukurën e cila moti të ka munguar

 

zhduken për një çast e aty nuk janë,

në stepje të mbetet kënga apo vaj!…

 

Çudi, si janë këto motive,

shkrihen e tretin në lumin e rritur të viteve

nëpër furtunat e jetës,

 

ndoshta të vjen keq e të dhimbsen

motivet e përmbytura

 

të duket se i ngrisin kokat e qajnë

derisa i përfshijnë valët!…

 

SHKATËRRIMI I QENIES

1.

A është mëkat të luhet

me ndjenjat e virgjëra

të qenies foshnjarake

nga uni të qenmes-

 

sigurisht se nuk e dini

prejardhjen e interesimeve tuaja,

 

as dhembja e paduruar

nëpër kthetrat e elektonikave

deri në vjedhjen e tmershme

të ëndërrave…

 

2.

Çdo gjë duket

se ka rrjedhur praptazi nëpër kohë

se nuk është diçka në rregull,

 

aspak nuk e mendojmë

prej cilës ndjenjë të thekshme

është prekur zemra,

 

Çuditërisht

sikur qenka kthyer jeta

në fabrikate,

 

e njerëzit e botës

janë të zbrazur nga mendimet

derisa e blejnë

edhe vdekjen më të holla…

 

3.

Duket se është çnjerëzuar

bota

deri në fund të fjalës

 

e askush nuk e merr vesh

të vërtetën e vigjër

 

derisa flasin

me normën e ditëve të bjerruna,

 

njeriun na duket se është bërë

anmiku i vetvetes

derisa errësira e mileniumeve

gadualisht e mbulon

hapësirën tonë…

 

4.

Tani, sikur asgjë

nuk mund të mësohet nga historia,

 

e largët dhe e pakuptimtë është edhe ajo

e marrtë djalli,

 

kush dëshiron t`a mësoj dje e pardje

sepse kështu na e përkthejnë

përkthyesit e vrasjeve elektonike

 

më mirë është të mos quhemi

me atë emër të vonë

derisa djalli është bërë pjesë e atomit

 

e kaluara po shkatërrohet,

 

prandaj le të eksplodojmë

në miliona thërmija të imta të qenies

të japim shpirt pas secilit mendim

se jemi me kohën…

 

5.

Rekapitullimi i vdekjes

apo lojët e papritura me kohën

të bëjnë të harrosh

fillimin,

 

paskam rrjedhur në vite

jashtë vetëdijes

 

nëpër shkatërrimin e qenies!…

 

[1] Kjo elegji u lexua në Konkursin e Takimeve Tradicionale „Nëntori poetik 2016“, të LKSHM-së, me 12 nëntor 2016 në Kulturzentrum, Mynih dhe fitoi Shprëblimin e Jurisë.

[2] Për ata që nuk i dinë, po ua shpjegoj se emri fëmijëror i Aleksandrit të Madh ilir ka qenë MERYAMUN, që do të thotë: MIRË JAM UNË. Ndërsa obervatori i pestë (5) ilir i astrologisë ka qenë në bjeshkët e Kumanovës, maja KOKINA. Sa i përket emrit IBLIS, e them se emri i vërtetë i Kryedjallit/Kryedemonit, që është kundërshtar i Zotit të Madh, është IBLIS. Ai është dënuar nga Zoti i Madh përjetësisht në thellësinë e ferrit, pra në Luciferr. Prej andej, bënë prova të dalë si hije mbi tokë nëpër veprimet e liga të popujve të ndryshëm…

[3] Kjo poezi është lexuar e ndëgjuar me respekt në Konkursin e hapur të LKSHM-së, me 11 mars 2017, ku dy anëtar të Jurisë e hoqën „Shpërblimin e Jurisë“ dhe nuk ia ndanë asnjë shpërblimi kësaj poezie, për shkakun se „e atakonte Putinin“, gjë që nuk është e vërtetë, sepse poezia dhe letërsia është shprehje unit të shkrimtarit; e luftës së ftoftë të superfuqive apo përpjekjeve të ish superfuqisë dhe i mbijetesës apo lirisë së njeriut. A kanë patur „të drejtë“ 2 anëtar të Jurisë, madje njëri të deklaronte gjoja në konfidencë, se „e kishte rënduar poezinë, pasi e atakonte Putinin“, le të gjykojë opinioni i gjërë lexues. Ne, po i japin edhe këtë shënim…

Shperndaje ne
Updated: 24 Mars, 2017 — 19:27

The Author

Brahim Avdyli

DISA SHËNIME BIOGRAFIKE PËR AUTORIN DHE VEPRAT Brahim Ibish Avdyli është i lindur më 5.9.1960, në fshatin Morinë, Komuna e Gjakovës, Republika e Kosovës dhe i takon plejadës së shkrimtarëve të fundviteve shtatëdhjetë dhe të fillimviteve tetëdhjetë të shekullit të kaluar (XX). Që në vitet e hershme të rinisë u dha pas dy prirjeve: pas artit të fjalës dhe pas lëvizjes konspirative për lirinë dhe bashkimin e kombit shqiptar. Ai merret paralelisht me shkrime shkencore, gazetar e publicist, krahas krijimtarisë letrare (prozë, poezi, dramë, etj.)... Katër klasat e para të shkollës fillore "Ganimete Terbeshi" i ka kryer në Morinë të Gjakovës dhe katër klasat e tjera, në fshatin Ponoshec, në kushte mjaft të rënda. Pastaj i ka vazhduar dy klasat e para të gjimnazit “Hajdar Dushi“ në Ponoshec dhe dy klasat e fundit, me rezultat të shkëlqyeshëm, në Gjakovë, duke udhëtuar këmbë apo duke banuar atje. Më 1979 është regjistruar si student me korrespondencë në Fakultetin Filologjik, të cilat i kreu në Degën e Letërsisë dhe të Gjuhës Shqipe. Pas fatkeqësisë shëndetësore, ka vazhduar t’i ndjekë studimet në Universitetin Ndërkombëtar të Strugës, në Fakultetin e Shkencave Politike - Marrëdhënie Ndërkombëtare dhe Diplomaci, të cilat i ka kryer, me qëllim të përmirësimit. Aty ka vazhduar me studimet e pas diplomës dhe e ka mbrojtur temën e magjistraturës, në tetor të vitit 2010. Brahim Avdyli ka botuar shumë shkrime, artikuj, analiza dhe akte të tjera politiko-organizative, ndërsa gjatë viteve 1990-1995 e ka redaktuar e udhëhequr revistën gjithëshqiptare „Qëndresa“ në Zvicër, e cila është botuar me vështirësi jashtëzakonisht të mëdha financiare e politike... Deri më sot e kanë parë dritën e botimit këto vepra: -"Në hijen e Alpeve", poezi, Rilindja, Prishtinë, 1983; -"Buka e kuqe", poemë, Atdheu, Cyrih, 1990; -"Kur zgjohet Dodona", poezi, Rilindja, Prishtinë, 1992; -"Pasqyrë e përgjakur", poezi, Marin Barleti, Tiranë, 1994; -"Klithje nga fundi i ferrit", poezi, Onufri, Tiranë, 1997; -"Gjuha e dheut tim", poezi, Albin, Tiranë, 1999; -"Klithje nga fundi i ferrit", botim i dytë, Jeta e Re, Prishtinë, 2000; -"Baraspesha e humbur", poezi, Qëndresa, Gjakovë, 2003; -"Vragat e një kohe", prozë, Faik Konica, Prishtinë, 2005; -"Lëvozhga e vdekjes", prozë, Faik Konica, Prishtinë, 2007; -"Stelele Veşniciei /Yjet e Përjetësisë", Poezie albaneză, din Kosova, BKSH të Rumanisë, Bukuresht, 2008; -"Zogu i këngës", poezi të zgjedhura, SHB “Pjetër Bogdani”, Has, 2009; -"Mërgata shqiptare e Zvicrës dhe roli i saj", politikë e publicistikë, Brezi `81, Prishtinë, 2011; -"Qielli i paprekur", poezi, Brezi `81, Prishtinë 2012; -"Vetëvrasja e një poeti", dramë e kthyer nga romani me një titull tjetër, Shoqata e Intelektualëve "JAKOVA", Gjakovë, 2013; -"Shtegtimi i lirisë", poezi, Faik Konica, Prishtinë 2014; -"Torzo e shpirtit tim/Der Torso meiner Seele", zgjedhje e poezive në shqip e gjermanisht, Amanda Edit Verlag, 2015; “Arena e dhembjeve”, poezi, Botimet Meshari, Prishtinë 2017. “Sondazhe për Kosovën dhe kufirin e saj”, vepër analitike e publicistike, Lena Grafik, Prishtinë 2019. Tani, pritet të botohet vepra “Die Verrückten Pferde”, me lektur nga zvicranja Laura Shämerli dhe redaktori Dr. Naim Kryeziu, Magic Verlag, Basel 2019... Janë të shumta veprat e ndryshme, të cilat janë botuara nga fushat e letërsisë, publicistika e antologjitë, shqiptare e ndërkombëtare, apo ato që e kanë brenda faqeve të veta, me punime apo me fotografi. Ato, nuk i numrojmë... Mjaft shkrime e vepra të pabotuara i janë marrë nga policia sekrete serbe apo nga policia shqiptare dhe janë zhdukur, pa gjurmë... Poezia e tij kryesisht është përkthyer në gjuhët italisht, gjermanisht, rumanisht dhe pak më pak në anglisht. Brahim Ibish Avdyli është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës (LSHK); i Autoreve dhe Autorëve të Zvicrës (AdS); dhe i disa organizatave të tjera. Këto poezi lirike janë nga libri më i ri i poezisë së tij lirike...

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *

Ky sajt përdor Akismet-in për të pakësuar numrin e mesazheve të padëshiruara. Mësoni se si përpunohen të dhënat e komentit tuaj.